Heb jij ook al eens volgende zin opgevangen: ‘Dit is mijn waarheid’? Meestal is die zin de afsluiter van een verhitte discussie tussen koppigaards die hun eigen mening niet willen bijstellen aan de argumenten van de ander.
Ik vraag me af of ‘mijn’ waarheid wel bestaat? Als ‘mijn’ waarheid bestaat, dan is er ook ‘jouw’ waarheid, ‘zijn’ en haar’ waarheid. Is dat dan wel waarheid? Bestaan er halve waarheden?
Meer dan 2000 jaar geleden werd Jezus van Nazareth voor Pontius Pilatus gebracht om door hem verhoord te worden. We lezen in de Bijbel dat het vroeg in de morgen was en ik denk dat Pilatus een ochtendhumeur had. De Romein vond het heel vervelend dat de Joodse leiders hem lastig vielen met Jezus. Hij vroeg aan Jezus wie Hij eigenlijk was en wat Hij gedaan had. Jezus verklaarde toen dat Hij in de wereld was gekomen om van de waarheid te getuigen, waarop Pilatus een vraag stelde die nog even actueel is:
Wat is waarheid?
(Joh. 18: 38)
Het is een vraag die vele mensen na hem ook gesteld hebben: wat is waarheid?
Bestaat er zo iets als absolute waarheid of is de waarheid een samenraapsels van onze ervaringen en perceptie?
Ook al zijn we het niet allemaal eens over wat waarheid is of waar we ze kunnen vinden, de zoektocht naar waarheid kan ook in onze maatschappij niet vermeden worden.
In het woordenboek staat dat waarheid in overeenstemming is met de werkelijkheid; het is echtheid en juistheid. Als we naar de reclame kijken, naar politieke debatten, naar discussies allerlei, kunnen we ons afvragen of er uberhaupt nog waarheid verkondigd wordt.
We leven in een ‘post truth age’ (door Oxford Dictionaries in 2016 als woord van het jaar verkozen). Het betekent dat objectieve feiten (dus echtheid, waarheid), dat die minder invloed hebben op de publieke opinie dan emoties en eigen meningen.
De enorme hoeveelheid spreuken, quotes en opinies verspreiden via de sociale media in een oogwenk duizelingwekkende onwaarheden en het kost mij en jou heel veel moeite om leugen van waarheid te onderscheiden.
Aristoteles zei: ‘All men desire by nature to know.’
Maar als er geen waarheid is valt er niets te weten.
Alleen de naïevelingen geloven dat
de waarheid in het midden ligt;
in het midden liggen de compromissen,
de gecastreerde waarheden.
(Gie van den Berghe)
Nu er zoveel ‘fake’nieuws de ronde doet, kunnen we ons zorgen maken of waarheid nog iets betekent in onze samenleving. Nu, waarheid is waarheid, en leugen is leugen. Waarheid is van fundamenteel belang voor het goed functioneren van een maatschappij en voor het welzijn van alle burgers. Als er geen waarheid is, is er wetteloosheid en chaos, en is gerechtigheid ver te zoeken.
Wijsheid
kan alleen worden gevonden
in waarheid.
(Johann Wolfgang von Goethe)
Jullie weten al dat ik graag schrijf, dus is het niet te verwonderen dat het een van mijn kinderdromen was om journalist te worden. Ik heb het altijd belangrijk gevonden dat de feiten juist worden weergegeven. Objectiviteit is niet simpel en we hadden vroeger ook wel linkse en rechtse media, maar de betrouwbaarheid van de journalistiek en de media staat nu meer dan ooit ter discussie. Eén twitterberichtje kan miljoenen op het verkeerde been zetten en een golf van tegenstrijdigheden produceren, van de haatberichten nog gezwegen. Het kritisch bestuderen van een opinie vergt meer dan een tweet.
Ik vind het jammer dat meningen een zodanige aandacht krijgen dat ze als ‘waarheden’ gecreëerd worden.
Zelfs al ben je een minderheid van één persoon,
de waarheid is en blijft de waarheid.
(Mahatma Gandhi)
Waarheid omvat veel aspecten van ons leven: spiritueel, fysisch, filosofisch en historisch. Uiteindelijk komt alle waarheid samen in een groot geheel. Elk mens is op zoek naar een of andere waarheid: bestaat God? Hoe kan ik vermageren? Heeft kunst zin? Wie waren de Vikingen?
Wetenschappers hebben ‘waarheden’ ontdekt die dan later ‘halve waarheden’ bleken te zijn, of zelfs helemaal als waarheden geschrapt werden. Wetenschap analyseert nooit de gehele werkelijkheid, ze neemt niet alles op in haar theorieën – kan ook nog niet alles opnemen door gebrek aan absolute kennis. Wetenschap is zeer succesvol, maar moet toch geregeld ‘wetenschappelijke waarheden’ bijstellen of afvoeren bij ontdekking van ‘waarheid’.
Filosofen hebben ook veel nagedacht over het aspect waarheid, maar hebben zij de absolute waarheid gevonden?
De ene mens zoekt waarheid in het abstracte, het mystieke en in religie; de andere wil het concreet, zwart op wit.
Kunnen we door al die verschillen de waarheid vinden?
Willen we de waarheid wel vinden?
Een van mijn lievelingschriftteksten is:
… en waarheid is kennis van dingen,
zoals ze zijn,
en zoals ze waren,
en zoals ze zullen zijn.
(L&V 93: 24)
Wat een eenvoudige en duidelijke definitie van waarheid! Waarheid verandert niet en niets kan de waarheid veranderen.
Laat me een klein voorbeeld geven.
Minder dan honderd jaar geleden namen de meeste astronomen aan dat onze melkweg de enige in het heelal was. Ze veronderstelden (en namen dit voor waarheid aan) dat er buiten ons melkwegstelsel een uitgestrekt niets lag, een oneindige leegte zonder licht of leven. Maar men vond ingenieuze telescopen uit en men zag daardoor dat het heelal spectaculair groter is. We weten nu dat er talloze melkwegstelsels met miljarden sterren bestaan.
God openbaarde in de Schriften dat er ‘ontelbare werelden’ zijn (Mozes 1:33)
Deze waarheid is al duizenden jaren oud, maar voor deze geavanceerde telescopen de mens een ‘verdere ‘blik in de ruimte kon geven, geloofde men deze waarheid niet.
Het lijkt een menselijke eigenschap te zijn om aan te nemen dat we gelijk hebben, zelfs als we het mis hebben.
Ik geloof dat waarheid in alle landen en onder alle volken te vinden is. Hugh B. Brown, een Mormoons kerkleider zei:
‘Even with the Church’s many important and unique truths, there is an incomprehensibly greater part of truth which we must yet discover. Our revealed truth should leave us stricken with the knowledge of how little we really know. It should never lead to an emotional arrogance based upon a false assumption that we somehow have all the answers.’
Mij werd onderwezen dat ik woorden van wijsheid uit de beste boeken moet zoeken, kennis over dingen zowel in de hemel als op de aarde en onder de aarde; dingen die geweest zijn, dingen die nu zijn, dingen die binnenkort moeten geschieden; dingen die binnenslands zijn, dingen die buitenslands zijn, de oorlogen en de verwikkelingen van de natiën, en de oordelen die op het land rusten; en ook kennis van landen en van koninkrijken – (L&V 88: 79). Er is zoveel waarheid te ontdekken! En het is waar, hoe meer men weet, hoe meer men beseft hoe weinig men weet.
Ik geloof ook in de absolute waarheid en daarmee bedoel ik oa. het bestaan van God en goed en kwaad. Dat is niet zo populair in een wereld waar men meer en meer onderwijst dat er geen absoluut juist en verkeerd is. Men stelt dat elke persoon voor zichzelf beslist wat goed en slecht is, dat is pas tolerantie. Personen die niet in God geloven en die ook niet geloven dat er een absolute morele waarheid is, vinden meestal dat zij de meest tolerantste mensen zijn. Voor hen kan bijna alles. ‘Jij doet jouw ding en ik het mijne’ is hun motto. Op het eerste zicht lijkt dit prima, niet? Maar sommigen die in dit moderne relativisme geloven vinden het moeilijk om tolerant te zijn tegen personen die beweren dat er een God is en dat er zekere absolute morele normen zijn.
Never be afraid to raise your voice
for honesty and truth and compassion
against injustice, and lying and greed.
If people all over the world would do this,
it would change the earth.
(William Faulkner)
Nog een absolute waarheid is dat alle mensen broers en zussen zijn van elkaar. Iedereen is een zoon of een dochter van God, ondanks de verschillende interpretaties van Hem. De mensheid is één grote familie en iedereen verdient respect. Respectvol omgaan met elkaars verschillen is de dag van vandaag een hele uitdaging. Maar al onze menselijke omgangen – of ze nu religieus, sociaal, politiek of economisch zijn – zouden een fundament van diep wederkerig respect moeten hebben. Deze absolute waarheid aanvaarden zou een immense stap voorwaarts betekenen in alle menselijke relaties.
Het evangelie van Jezus Christus onderwijst hoe we kunnen leven met zoveel verschillen. Al het goede komt van God, en iedereen zou zijn naaste moeten helpen. Dat is ook een waarheid die ik geloof. We moeten in de wereld zijn, maar niet van de wereld. Nu hoor ik sommigen al denken: ‘ voila, daar gaat de tolerantie en het respect.’ Mijn antwoord op die bedenking is dat tolerantie en respect voor anderen en hun geloof of levensbeschouwing, niet betekent dat ik waarheid en mijn waarden en normen moet achterlaten. Er is nu eenmaal een ‘strijd’ aan de gang tussen waarheid en leugen. Ik geloof dat er daarin geen neutrale grond bestaat. Iets is waar of niet en we moeten opkomen voor de waarheid mèt respect voor ideeën die verschillen van de onze.
Is het mogelijk om de waarheid te vinden? Zeker, als men maar zoekt en studeert en de juiste hulpmiddelen of instrumenten gebruikt. Dit geldt voor alle terreinen van waarheid waar ik het al over gehad heb.
Ik wil het nu over de belangrijkste waarheid ooit hebben, de geestelijke waarheid. Weet je nog hoe de wetenschappers worstelden met hun begrip over de grootte van het heelal? Toen hun telescopen zo ontwikkeld waren dat ze meer licht konden vergaren, konden ze pas een volledigere waarheid van het universum bevatten.
De apostel Paulus schreef:
‘Maar de natuurlijke mens neemt de dingen van de Geest van God niet aan,
want ze zijn dwaasheid voor hem.
Hij kan ze ook niet leren kennen,
omdat ze geestelijk beoordeeld worden.’
(1Korinthe 2: 14)
Dus, als je geestelijke waarheid wil vinden, moet je ook de juiste instrumenten gebruiken. Je kan geestelijke waarheid niet begrijpen met middelen die deze niet kunnen herkennen. De Heiland heeft gezegd:
‘Hetgeen van God is, is licht;
en wie licht ontvangt en in God blijft,
ontvangt meer licht;
en dat licht wordt steeds helderder tot de volle dag toe.
(L&V 50: 24)
Hoe meer we ons hart en ons verstand op God richten, hoe meer hemels licht op onze ziel neerdaalt. Als we bidden en de schriften bestuderen zullen we meer waarheid ontvangen.
We zijn allemaal pelgrims op zoek naar de zin van ons bestaan, op zoek naar Gods licht. We wandelen allemaal op dit pad van de sterfelijkheid, de ene wat langer dan de andere, en we worden allemaal geconfronteerd met Zijn Licht en uitgenodigd om meer licht te zoeken en te krijgen.
En door de macht van de Heilige Geest
kunt gij de waarheid
van alle dingen kennen.
(Moroni 10: 5)
Wat is waarheid?
Ze is zeker het zoeken waard!
Tip:
