Onze wereld is enorm veranderd en een groot deel daarvan is te danken aan de technologische vooruitgang. In vele gevallen vinden we dit wonderlijk, fascinerend en bevrijdend. Wil jij nog een leven zonder internet? Zonder vliegreizen? Zonder smartphone? Zonder Ipod enz.?
Natuurlijk niet, deze middelen geven ons zoveel meer mogelijkheden om ons leven gemakkelijker te maken. Of zit er in al die snelheid toch een addertje onder het gras? Heeft onze liefde voor snelheid een keerzijde? Is het een obsessie geworden om steeds maar meer te doen in minder en minder tijd?
‘Het leven gaat om stappen, niet om snelheid.’ (Patrick Mundus)
‘Opzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats, we hebben ongelofelijke haast’, een liedje van lang geleden door Herman Van Veen gezongen is nog even actueel. Snelheid is echt wel nuttig als je achternagezeten wordt door een zwerm wespen, maar hoeft die snelheid ook als je boodschappen doet? Zelfs een trage wandeling moet het opboksen tegen de hype van een marathon lopen. Ik heb niets tegen die hardlopers, maar als je je trager beweegt dan heb je meer oog voor geuren en kleuren, voor vormen en stijlen, voor mensen. Hoe lang is het geleden dat je nog een rustig babbeltje deed met je buren? Rammel je ‘een-voor-het-slapen-gaan-verhaaltje af zodat je verder Netflix kan kijken, of verdiep je je in stemmetjes en intonatie? Dit maakt het voor jou en je kind veel leuker, maar het kost wel wat meer dan vijf minuten tijd.
Ik las ergens dat sinds de jaren zestig we gemiddeld zes uur per week meer ontspanningstijd hebben door de technologische snufjes. Hoewel ik nog steeds droom van een automatisch strijkmachine wil ik mijn stoomstrijkijzer echt niet ruilen voor het gietijzeren van mijn grootmoeder. Ik heb flarden van herinneringen waarbij mijn oma op een ribbeltjesbord hard aan het schrobben was en de wasmachine van mijn eigen moeder was -hoewel niet meer in een kokende tobbe- niet automatisch: voor het droogzwieren was een apart apparaat nodig. Hadden zij de luxe om een hobby uit te oefenen? Niet veel, denk ik, maar wij hebben echt wel een zee van tijd extra cadeau gekregen. Wat doen we er echter mee en waarmee hebben we die extra tijd opgevuld? Met teeveekijken, Netflix, Facebook, Instagram …?
Smartphones en tablets reageren al trillend of biepend op elk nieuw tekstbericht, fotoverhaal, emailbericht en allerlei dingen waar we zelfs niet om gevraagd hebben.
Zoveel harde geluiden, fake- en andere berichten, zoveel stemmen …
Meer en meer
Sneller en sneller
Minder rust
Meer stress.
Al die drukte om ons heen – al dan niet zelf gekozen – kan je stressbarometer laten stijgen van groen naar geel naar oranje naar rood. We hebben de gevolgen allemaal wel eens meegemaakt: slechte nachtrust, lichamelijke klachten en een bommetje vol negatieve emoties.
Wat doen we dan om door zo’n overgeprikkelde periode heen te komen? Koffie drinken of een ander opwekkend drankje? Een pilletje nemen? Of is er een andere oplossing?
Persoonlijk denk ik dat er echt iets is om je in stressvolle situaties te helpen: het is geregeld wat meer stilte en rust inbouwen. Maar net zoals één eetlepel hoestsiroop je ook niet kan genezen, is een eenmalige stiltewandeling ook geen wondermiddel.
Nu heb ik onder mijn vriendenkring ook mensen die nog geen vijftien minuten alleen in een stille ruimte kunnen zitten, en soms lukt mij dit ook niet. Je agenda, of je huisgezin domineren je tijd en je hoofd en je kan deze stemmen niet lang negeren. Je werkt fulltime en je vindt geen tijd om stilte te creëren. Herkenbaar?
Het leven gaat niet om snelheid,
Maar om richting.
Te midden van al die snelheid hebben we bovendien ook een soort ‘microgolfoven-mentaliteit’ ontwikkeld. Als we iets willen kunnen we het in enkele seconden online opzoeken en het dezelfde dag al ergens oppikken. We hoeven niet meer naar een muziekwinkel te gaan om iets te beluisteren, we kunnen het direct op Youtube vinden. Als we vragen hebben, antwoorden Siri of Google zonder te aarzelen.
U vraagt, wij antwoorden, dit is zo’n gemakkelijk concept. Iets willen, precies zoals we het willen en wanneer we het willen. Dit lijkt wel de wensboom uit een sprookjesboek of de lamp van Aladin.
Maar wat als de dingen niet zijn zoals we willen, niet in vervulling gaan wanneer we het willen? Kunnen we dan nog wachten en geduldig zijn? Moeilijk, hé?
Deze snel -sneller-snelst bediening kan problemen opleveren voor gelovige mensen. De reclame-advertenties beloven directe antwoorden, maar God gebruikt een andere manier. Hij nodigt zijn kinderen uit om op ontdekking te gaan, om nieuwsgierig te zijn en moeilijkheden niet uit de weg te gaan. Kunnen we deze tijdsopslorpende uitnodiging wel aannemen in onze moderne wereld?
Oosterse woorden hebben meer dan één betekenis, Chinese karakters spreken soms boekdelen. Zo is de oorsprong van het Chinese karakter voor ‘drukte’ een verwijzing naar het diepere effect van een overbezet leven: de dood of het verlies van het hart. Kunnen we door onze hectische levensstijl ons hart kwijtraken in onze geestelijke beleving? En mocht dit gevaar bestaan, kunnen we er dan iets aan doen? Kunnen we stopmomenten inlassen in deze continue nieuws- en entertainment maatschappij? Kunnen we een goede balans vinden tussen een schommelstoel en een volle agenda?
In de bibliotheek en in de boekenhandel vinden boeken over mindfulness gretig hun aftrek. Mensen zijn dus op zoek naar een manier om meer rust en stilte te vinden. Mindfulness is gegrond op het bewust ervaren van wat er binnen in jezelf en rondom jou gebeurt. Je leert er bewuster om te gaan met je gedachten, gevoelens, prikkels en je vijf zintuigen.
Wist je dat het Chinese karakter voor mindfulness een combinatie van twee aparte karakters is: het nu en het hart? Als je die twee samenbrengt dan wil dit zeggen dat je het hart naar het nu brengt, of het nu-moment beleeft met je hart. Geweldig toch?
Ik heb ontdekt dat het evangelie van Jezus Christus vol mindfulness-ideeën zit. Zijn leer, Zijn relaties, Zijn krachtige voorbeelden van rust en overpeinzingen, Zijn volledige aanwezigheid kunnen ons zoveel richtlijnen geven om onze druktetoets naar beneden te draaien.
Er staan veel verhalen in de Schriften die over de macht van stilte gaan. Een van de krachtigste voorbeelden heb ik gevonden in het verhaal van Jezus en de overspelige vrouw. Je kan dit verslag volledig lezen in het evangelie van Johannes hoofdstuk 8: 2-12.
De schriftgeleerden en de Farizeeën sleurden een overspelige vrouw tot bij Jezus. De vrouw moet doodsbang geweest zijn van zoveel veroordeling en haat rondom haar. Wat doet Jezus? Hij bukte zich en schreef wat in het zand. De boze menigte werd nog rumoeriger en Jezus sprak toen één enkele zin uit en ging toen weer zitten schrijven. Deze ene zin veroorzaakte een diepe stilte en een reflectie bij de wraakzuchtige mannen. Er werd geen waterkanon of traangas gebruikt, maar de macht en de rust van de Heiland liet het volk weggaan. Alleen Jezus en de vrouw bleven over in de stilte. In die stilte ziet Jezus de ziel van de vrouw en de vrouw ziet wie Christus is. Hij bevrijdt haar van haar zondig verleden en zij herkent Hem als haar Verlosser.
Wat een krachtige demonstratie van de macht van stilte!
In de stilte kan je beter horen,
in de stilte leer je luisteren,
in de stilte komt het begrijpen.
(Anoniem)
Christelijke mindfulness bestaat en ik vind het fantastsich!
December is een maand die uitnodigt om stil te zijn en te reflecteren op wat voorbij is en wat komen zal. Als je je wat onwennig voelt om ‘stil’ te worden, luister dan naar het volgende liedje gezongen door Sissel: Slow down.
‘In the midst of my confusion
in the time of desperate need.
When I am thinking not too clearly
a gentle voice does intercede:
Slow down, slow down, be still
be still and wait, on the Spirit of the Lord.
Slow down and hear His voice
and know that He is God.
In the time of tribulation
when I’m feeling so unsure.
When things are pressing in about me
comes a gentle voice so still, so pure:
Slow down, slow down, be still my child,
be still and wait, on the Spirit of the Lord
and know that He is God.