Ben je een ‘human-doer’ of een ‘human -being’?

Op een ochtend, nog niet zo lang geleden, betrapte ik mezelf erop dat ik met zoveel dingen bezig was, dat mijn to-do-lijstje het belangrijkste item van de dag was. Pas op, het waren allemaal goede dingen, nuttige dingen, leuke dingen …, maar ik kreeg het gevoel dat ik iets belangrijks over het hoofd zag. Terwijl een winterzonnetje onze tuin in verschillende bleke tinten schilderde, wist ik wat zo belangrijk was. Ik trok mijn warme jas aan en stapte een sprookjesachtig tafereel binnen. Dit was niet het moment om gehaast te zijn, dit was niet de tijd om een to-do-lijst op te maken. Met een stille vreugde liet ik de bijna buitenaardse schoonheid in het binnenste van mijn ziel glijden. Het glinsterende ijs vormde prachtige juwelen op elk overgebleven herfstblad, op elke tak, op elke steen en op een vergeten tuinstoel. Mijn gedachten waren langzaam en gingen diep tot in mijn hart en verstand. Het werden juweeltjes, net zoals het ijs aan mijn voeten.

We leven in een wereld waarin vele stemmen ons opjagen om steeds meer te doen en af te werken. Toch hebben we allemaal de behoefte aan een plek waar we vrede en rust kunnen ervaren, een plaats waar we onszelf kunnen vinden en hernieuwen. Deze plek is zo belangrijk om de druk die elke dag op ons afkomt, aan te kunnen en te plaatsen.
Natuurlijk zijn er momenten waarin we extra inspanningen en tijd moeten geven, maar soms verliezen we in die vele dingen die we doen de wijsheid en de orde die Jezus Christus ons in zijn evangelie biedt.

‘En zie toe dat al deze dingen in wijsheid en ordelijkheid worden gedaan, want het is niet nodig dat iemand harder loopt dan hij kracht heeft.’
(Mosiah 4:27)

Te veel hooi op de vork laat onze energie wegvloeien en moeheid neemt het roer over. Dan nog denken we dikwijls dat we niet genoeg gedaan hebben, dat we niet genoeg geholpen hebben, dat we niet genoeg voorbereid waren, dat we niet genoeg de Heer hebben aangeroepen. Maar God verbrandt niemand om iemand anders te redden, dat is niet zijn economie (Wendy Ulrich).

Als we onze grenzen en onze rust niet respecteren dan geloven we dat God zijn werk niet kan doen zonder ons. Rust nemen en de stilte opzoeken is een oefening in het vertrouwen van God. God heeft al van bij het begin een Redder aangewezen en dat was ik niet en jij niet.
We vinden oefeningen om tot innerlijke rust te komen in vele mindfulness-cursussen. Ik geloof dat in de leringen en de toepassingen van het evangelie van Jezus Christus we ook veel rust, stilte en mindfulness kunnen vinden. Christus biedt vrijelijk zijn levend water aan, maar in plaats van het te drinken hollen we van hier naar daar en denken we dat hoe meer we doen, hoe beter het is.

Reflection can bring perception.
But reflection and introspection
require time.
(Neil A. Maxwell)

Ik maak ook wel eens ‘evangelie-to-do-lijstjes, je weet wel: om zo laat schriftstudie doen, dan iemand bezoeken, daarna een studie over bijvoorbeeld vrouwen en het priesterschap, een evangelieles voorbereiden, een telefoontje, bidden, enzovoort. Soms geven die lijstjes me het ongemakkelijke gevoel dat er wel iets dieper is dan alleen maar het doen. Een te grote focus op meer en meer doen kan een verarmde ervaring geven, een wegvallen van vreugde.

David A. Bednar gaf in 2005 een toespraak waarin hij het over deze doe-opdrachten had. Hij zei o.a.: ‘In onze kerkvocabulaire hebben we het dikwijls over naar de kerk gaan, naar de tempel gaan, op zending gaan. Onze routine uitdrukking van ‘gaan’ mist de essentie. Het gaat er niet om of we naar de kerk gaan, maar of we aanbidden en onze verbonden hernieuwen. Het gaat er niet om of we naar de tempel gaan, maar of we in ons hart de Geest, de verordeningen en de verbonden van de tempel hebben.’

Deze uitspraak vormde de titel van mijn blogtekst. In het Engels klinkt het duidelijker, daarom dat ik het niet vertaald heb. Als we onszelf onder de loep nemen, zien we dan een druk bezig, overbezet persoon? Of zien we iemand die meer bekommerd is om het ‘zijn’? Hebben we een overvol hoofd? Of is er nog ruimte voor rust en licht?
Wist je dat in het Nieuwe Testament staat dat Jezus, toen Hij met God wou communiceren, zichzelf leegmaakte zodat Hij het werk van de Vader kon doen (Fillipenzen 2:7 Nieuwe Engelse vertaling)? Misschien moeten wij ons ook eerst ‘leegmaken’ voor we aan een gebed beginnen; misschien moeten we onze verwachtingen en onze vragen even loslaten zodat we Hem kunnen horen?

Meditation is not a way
of making your mind quiet.
it is a way
of entering into the quiet
that is already there.
(Deepak Chopra)

Nog in de Bijbel lezen we het interessante verhaal van Martha en Maria en hun gevoelens naar Jezus toe. Martha was overijverig aan een maaltijd bezig en vond het maar niks dat haar zus aan de voeten van Jezus zat. Ze beklaagde zich bij haar Gast en Hij antwoordde: ‘Martha, Martha, u bent bezorgd en maakt u druk over veel dingen’. 

Jezus erkende haar werk, maar wees ook op het toen ‘beste’ deel dat haar zus gekozen had. We doen dikwijls heel veel goede dingen die ons belemmeren om aan zijn voeten te zitten. We maken ons ook wel druk over veel goede dingen, maar hebben daardoor geen tijd meer om verfrist te worden door zijn levend water.
We leven in een gekke wereld en er is een enorme druk op zowel jong als oud. We verplaatsen ons in de lucht en op het land met hoge snelheden, maar we nemen nauwelijks de tijd om te reflecteren en na te denken, om te pauzeren en te mediteren.

Geen tijd voor bezinning hebben
is
geen tijd hebben om te kijken
waar we heen gaan
omdat we het te druk hebben
met er te komen.
(Antonin Sertillanges)

Manieren om tot rust te komen, om te mediteren vind je overal. Ook in het herstelde evangelie van Jezus Christus zijn die te vinden, maar we zien ze soms niet. Misschien is het omdat de Schriften  een andere taal gebruiken. Ik zal een paar voorbeelden geven:
Geregeld mindfulness toepassen klinkt: ‘lees elke dag in de Schriften’.
Een prioriteit maken van een retraite: ‘ga wat meer naar de tempel’.
Mediteren: ‘overpeinzen’.
Stilte: ‘eerbied’.

In mijn kerk heb ik zoveel gelegenheden om tot rust te komen, om stil te staan: persoonlijk gebed, persoonlijke schriftstudie, thuisavond, sabbat, het avondmaal, de tempel, enzovoort. Dit zijn allemaal ‘stop-momenten’ en geen ‘doe-dingen’ van mijn lijstje.
Er zou zoveel gebeuren met ons – emotioneel en geestelijk – als we deze religieuze praktijken zouden beschouwen als heilige rustmomenten.  Als we voor God knielen, niet alleen om wat woorden te zeggen, maar ook om te genieten van in zijn aanwezigheid te rusten, welk een prachtige persoonlijke retraite zouden we dan niet beleven? Als we niet alleen maar naar de kerk ‘gaan’, maar blij kunnen zijn om in zijn huis te zitten en zijn prachtige werk overpeinzen, welk een sprong zou ons hart dan kunnen maken?
Al deze dingen kunnen rustgevende ankers worden in een steeds meer doldraaiende maatschappij.

Het hoeft niet altijd kerkgebonden mindfulness te zijn, er zitten zoveel ‘stilte’ verrassingen in een gewone alledaagse dag. Je hoeft alleen maar een switch te maken van ‘doen’ naar ‘zijn’. Als je één activiteit van je dag afgewerkt hebt, neem dan een pauze voor je aan de volgende begint: dans met je geliefde de kamer rond, bekijk de meesjes die op de mezenbol aan en af vliegen, fotografeer in je gedachten de schapenwolkjes of de zonsondergang, lees een paar bladzijden in je lievelingsmagazine, laat een heerlijk stukje Belgische chocolade smelten op je tong, kortom: wees een ‘human being’.

The way to do
is to be
(Lao Tse)